Tîm gwraig a gŵr yw Lewnah Ltd, sef Hannah a Lewis Vaughan Jones. Mae'r ddau yn gyflwynwyr newyddion teledu, ac yn ymchwilio i hyfywedd rhaglen newyddion i blant ifanc.

A ninnau’n newyddiadurwyr priod, mae'r newyddion yn amlwg iawn yn ein tŷ ni, felly cymerais seibiant i'w groesawu o'r cylch newyddion (Brexit yn bennaf) gydag absenoldeb mamolaeth yn 2019. Fodd bynnag, nid oedd modd dianc rhag effaith pandemig byd-eang! Yng nghanol y cyfnod clo cyntaf, soniodd fy ffrind fod fy merch fedydd saith mlwydd oed yn fwyfwy pryderus oherwydd y ‘newyddion’. Am y tro cyntaf yn ei bywyd, roedd newyddion yn effeithio'n uniongyrchol arni ac yn ffrwydro ei swigen o fywyd cartref ac ysgol. Fel llawer o rieni, roedd fy ffrind yn ceisio dod o hyd i'r iaith i esbonio'r pandemig a'i gyfyngiadau i'w merch fach, a oedd fel arfer yn ddibryder. Fe wnes i fwletin newyddion fideo byr iddi hi yn benodol, gan gyfeirio’n bennaf at y pandemig ond gyda rhywfaint o agwedd bositif ar y realiti roedd hi’n dod i gysylltiad ag ef.

Sbardunodd hyn syniad…

Ymhen ychydig fisoedd ac ariannodd Clwstwr ni i ateb ychydig o gwestiynau: pa gynnwys newyddion, os o gwbl, sy'n cael ei gynnig i blant iau i esbonio'r byd o'u cwmpas? A yw'n bosibl cyfuno’r gwaith o adrodd straeon creadigol, hardd, ffurf hir â gofynion cyflym newyddion? A oes angen gwasanaeth newyddion pwrpasol ar gyfer plant pedair i saith oed? A oes gan blentyn pedair oed y wybodaeth emosiynol a gwybyddol i amgyffred â realiti’r byd mawr eang?

Lewis Vaughan Jones reading the news in TV studio

Rydym wedi mynd ati i drin y gwaith ymchwil hwn o bum ongl wahanol – academyddion, addysgwyr, rhieni, animeiddwyr a chomisiynwyr. Mae pob elfen wedi bod yn syndod, yn galonogol ac yn gymhleth. Ond rydw i wir yn meddwl ein bod ni’n torri tir newydd, ac mae Lewis a minnau'n hynod ddiolchgar i Clwstwr am roi'r amser, y lle a'r gefnogaeth ariannol i ni wneud y gwaith sylfaenol hanfodol hwn.

Ac yn sydyn rydyn ni’n canfod ein hunain yng nghanol byd addysg-adloniant!

Rydym wedi cael cefnogaeth wych gan Clwstwr drwyddi draw: mae gweminarau mewn Eiddo Deallusol – sut i'w ddatblygu a'i amddiffyn – wedi ail-lunio ein taith ymchwil a datblygu gan ein gorfodi i ail-werthuso'r angen i bennu ein heiddo creadigol ein hunain cyn creu rhywbeth diriaethol. Mae'r tîm dylunio gwych sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr yn PDR wedi agor ein llygaid i fyd cwbl newydd o ran ymchwil a chasglu data. I ddechrau, diystyrais y syniad yn ddiobaith fod ein hymchwil a datblygu yn ddim heblaw llwybr syth o gysyniad i’r farchnad. Ond yna daeth fy niniweidrwydd i’r amlwg, ac yn gyflym iawn cawsom ein hunain yn eistedd yng nghanol sgwigl (dyma derm ymchwil a datblygu technegol!). Rydyn ni wedi dysgu llawer, wedi ail-grwpio a newid trywydd ar sawl achlysur ond mae hynny, ynddo'i hun, wedi bod yn broses amhrisiadwy.

Mae wedi bod yn wych gweld y cysylltiad â sawl un o garfan Clwstwr hefyd. Ffordd Monnow Media o ddychmygu o’r newydd sut caiff straeon newyddion eu hadrodd yw’r union beth rydym yn ceisio ei wneud, er bod hynny drwy lygaid eang plant pedair i saith oed. Mae Democracy Box Yvonne Murphy yn gweithio gyda phlant hŷn, ond pwy sydd i ddweud na ddylid dechrau ymgysylltu’n ddinesig â phlant o’r dosbarth meithrin/blwyddyn 1? Rhaid i mi hefyd roi clod i Lauren Orme o Picl Animation sydd wedi rhoi ei hamser a'i harbenigedd yn helaeth. Mae Rob Evans hefyd wedi bod yn hynod hael gyda'i amser ac mae'n ennill enillydd gwobr am y cefndir harddaf ar Zoom.

Ni fyddem ni lle rydyn ni heb yr holl gefnogaeth hon…pŵer Clwstwr!